Aanleiding: lage testbereidheid corona

Gedragsonderzoek van het RIVM laat zien dat in februari 2021 de naleving van de maatregel 'laat je testen bij klachten' was gedaald tot 36%. Om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, is het van belang dat mensen die (corona)klachten hebben of in contact zijn geweest met een positief getest persoon, zich laten testen. Verschillende (gedrags)interventies kunnen mogelijk bijdragen aan een hogere testbereidheid.

Interventie: zelfdiagnose al dan niet gecombineerd met gedragstechnieken

De interventies in dit onderzoek bestonden uit een zelfdiagnose al dan niet gecombineerd met verschillende gedragstechnieken:

1. Rijksoverheidswebsite (controle): deelnemers kregen de tekst te zien die op het moment van het onderzoek op de website van de Rijksoverheid stond.
2. Zelfdiagnose: deelnemers kregen een vooraf ingevulde zelfdiagnose te zien. Na het invullen kregen zij een passend advies om zich met deze klachten te laten testen.
3. Zelfdiagnose + Symptoomprevalentie: deelnemers kregen de zelfdiagnose en het passend advies te zien. Daarbij zagen zij hoeveel mensen met dezelfde klachten positief getest zijn.
4. Zelfdiagnose + Visualisatie Impact: deelnemers kregen de zelfdiagnose en het passend advies te zien. Daarbij zagen zij een kaart van de woonplaats met daarop een visualisatie van de verspreiding van het aantal coronabesmettingen.
5. Zelfdiagnose + Motivatie: deelnemers kregen de zelfdiagnose en het passend advies te zien. Daarbij zagen zij een visualisatie met verschillende redenen om je te laten testen.
6. Zelfdiagnose + Reciprociteit: deelnemers kregen de zelfdiagnose en het passend advies te zien. Daarbij zagen zij de tekst: “Als een vriend of vriendin klachten heeft die kunnen wijzen op corona. Zou u het dan fijn vinden als hij of zij zich laat testen? Geef elkaar meer zekerheid door u te laten testen. Maak hier een afspraak.”

Methode: RCT

De werking is onderzocht in een Randomized Controlled Trial. Alle paneldeelnemers (n = 1257) kregen in een online experiment een scenario te zien van een persoon met coronaklachten. Vervolgens werden de deelnemers willekeurig toebedeeld aan één van de hierboven genoemde zes condities.

Resultaat: zelfdiagnose leidt tot 17% meer testbereidheid

Bij het zien van de Rijksoverheidswebsite (conditie 1) had 46% van de deelnemers de intentie om bij (corona)klachten een afspraak te maken voor een coronatest. Bij de zelfdiagnose (conditie 2) was deze intentie (54%) significant hoger (p<0.05). Dit is een toename van 17% (8%-punt) in de intentie om te testen. Daarnaast is gekeken naar de zelfdiagnose gecombineerd met de andere gedragstechnieken (condities 3, 4, 5, 6). Uit de resultaten blijkt dat de ‘visualisatie van de impact’ (52%), ‘reciprociteit’ (50%) en ‘motivatie’ (48%) leidden tot een significant hogere intentie om een afspraak te maken dan ‘symptoomprevalentie’ (39%). Er was geen significant verschil tussen één van deze drie gedragstechnieken ten opzichte van de Rijksoverheidswebsite en alleen Zelfdiagnose. Het toevoegen van een extra gedragstechniek aan de zelfdiagnose, lijkt de testbereidheid dus niet verder te vergroten. Het toevoegen van ‘symptoomprevalentie’ leidde zelfs tot een significant lagere intentie ten opzichte van de Rijksoverheidswebsite en de Zelfdiagnose.

Impact: verhoging testbereidheid, ook bij vage klachten

Het huidige onderzoek heeft inzicht gegeven in de impact van een persoonlijk testadvies (zelfdiagnose) op de intentie om een afspraak te maken voor een coronatest. Op basis van deze resultaten is er op rijksoverheid.nl een tool ontworpen waarbij mensen kunnen aangeven van welke (corona)klachten ze last hebben, om vervolgens een persoonlijk testadvies te krijgen.

In anderhalve maand tijd – van halverwege juni tot eind juli 2021 – is deze tool meer dan 100.000 keer gebruikt. Na gebruik van de tool klikken er ongeveer 24.000 mensen door om een afspraak te gaan maken om zich te laten testen.