Aanleiding: betalingsachterstanden vooral bij niet automatische aflossers

Circa 80% van de betalingsachterstanden op studieschulden is geconcentreerd bij de groep die niet automatisch aflost. Uit een enquête blijkt dat maar weinig debiteuren (27%) bekend zijn met de verplichting om via automatische incasso (AI) af te lossen. En ook weten maar weinigen (20%) van de korting die dit oplevert. Uit data-analyse blijkt dat startende aflossers sneller de machtiging voor AI zouden kunnen afgeven. Dit gedragsproject had tot doel om debiteuren meer en eerder via AI te laten aflossen.       

Interventie: verschillende mails/brieven met verschillende gedragstechnieken

DUO heeft een experiment gedaan met een basistekst en drie alternatieve mails/brieven. In de basismail werden de instructies gevisualiseerd, zonder verdere gedragstechnieken. De drie alternatieve mails bevatten telkens een aanvullende techniek, zowel in de onderwerpregel als in de tekst:

• sociale norm: ‘Activeer net als 80% van de aflossers de automatische incasso’;
• verplichting: ‘Activeer de wettelijk verplichte automatische incasso’;
• tijd: ‘Activeer in slechts 3 minuten de automatische incasso’.

Bij eerdere cohorten aflossers voor wie automatische incasso niet verplicht was, is in plaats van de verplichting een korting getest (Korting op uw studieschuld? Activeer de automatische incasso). Zie hieronder voor twee voorbeeldmails.

Methode: RCT

Voor dit onderzoek zijn drie Randomized Controlled Trials opgezet onder drie verschillende doelgroepen: startende aflossers, aflossers die korter dan 5 jaar aan het aflossen zijn en aflossers die langer dan 5 jaar aan het aflossen zijn. Daarbinnen werden groepen willekeurig toegewezen aan interventiegroep (basistekst of alternatief) of controlegroep.

Resultaat: gemiddeld 107% stijging in automatische incasso’s

• Bij de startende aflossers: alle experimentele condities doen het significant beter dan de controlegroep. De verplichting scoort het beste (52% AI versus 30% controlegroep), de sociale norm het minste (45%). Zie de figuur hieronder.
• Bij de debiteuren die al lang aan het terugbetalen zijn: alle condities hebben tot significant meer AI’s geleid. De korting leverde de meeste activeringen van AI op (9% versus 4%), maar verschilde niet van de andere twee condities (8%).
• Bij de debiteuren die minder lang aan het terugbetalen zijn: ook hier hebben alle condities tot significant meer AI’s geleid. De verplichting (28%) doet het significant beter dan de basistekst (15%) en de controlegroep (8%).

Impact - aflossen via automatische incasso bevorderd

Het project is ondanks de positieve resultaten in het experiment nadien nog niet herhaald. Naar de mogelijkheden hiertoe wordt nog gekeken binnen DUO.

Wel wordt aflossen via automatische incasso inmiddels bevorderd door een andere succesvolle gedragsinterventie gericht op startende aflossers met een betalingsachterstand die jaarlijks wordt herhaald (zie project kleinere betalingsachterstand).  

Kosten en baten

• Bij de startende aflossers is over de vier interventiegroepen opgeteld per maand gemiddeld 53 duizend euro extra op tijd binnen gekomen. Het gaat om relatieve stijgingen uiteenlopend van 10 tot 24 procent, afhankelijk van de maand en het type interventie.
• Bij de debiteuren die nog niet zo lang terugbetalen (De CATS-aflossers) is bij de verplichting-variant gemiddeld per maand 5,5 duizend euro vervroegd binnen gehaald. Het gaat om een relatieve stijging van 6 tot 24 procent, afhankelijk van de maand. Bij de overige condities is niet significant meer op tijd binnen gekomen.
• Bij de debiteuren die al langer terugbetalen (de PRE-CATS aflossers) is geen effect gevonden op tijdige betalingen.

De kosten betreffen de kosten van het drukken en verzenden van een brief. Dit komt neer op ongeveer een halve euro per brief. De kosten van het verzenden van de e-mails zijn verwaarloosbaar.