Aanleiding: ingrijpen bij eerste betaalverzuim van ondernemers

Er is een groep ondernemers die tot nu toe altijd aangifte deed en betaalde, maar nu voor het eerst aangifte doet zónder te betalen. Meestal is het eerste betaalverzuim een teken dat er iets mis dreigt te gaan bij de ondernemer. Met een brief gebaseerd op gedragsinzichten hoopte de Belastingdienst te kunnen voorkomen dat het verzuim op zou lopen. De drempel tot betalen en contact moest zo laag mogelijk worden, zodat de ondernemer zou betalen of de situatie zou bespreken om zo erger te voorkomen.

Interventie: lagere drempel tot betalen of contact

Er is een nieuwe brief opgesteld om het gewenste gedrag te stimuleren. In de oude brief was de boodschap van de brief ingewikkeld en juridisch, en waren het taalgebruik en de toon onpersoonlijk. Dit maakte de drempel om te betalen of contact op te nemen hoog. De interventiebrief lichtte het gewenste gedrag duidelijk uit door de twee keuzeopties kort en visueel helder te presenteren: betalen binnen 14 dagen of contact opnemen. Ook werd de drempel tot betalen verlaagd door alle benodigde betaalinformatie bij elkaar te zetten in één opvallend kader. De lay-out ondersteunde hiermee het gewenste gedrag. Daarnaast was de toon mild en empathisch en kreeg de ondernemer de mogelijkheid tot persoonlijk contact.

Methode: veldexperiment met controle- en interventiegroep

Er is een veldexperiment opgezet met twee groepen: 124 ondernemers kregen de gedragsbrief (interventiegroep) en 125 ondernemers kregen de oude brief (controlegroep). Als afhankelijke variabele werd gekeken naar het aantal betalingen van die maand per groep. Het verschil in betaalde aanslagen tussen groepen werd statistisch getoetst om te bepalen of het significant is.

Resultaat: met gedragsbrief nam aantal betalingen met bijna 11% toe

Van de 124 ondernemers in de interventiegroep hebben er 122 alle openstaande verzuimen betaald, en betaalde dus 98,4%. Van de 125 in de controlegroep hebben er 111 alles betaald. Dat is 88,8%. Dit verschil is significant. Dit komt neer op een stijging van 10,8% ten opzichte van de controlegroep. De gedragsbrief zorgde dus duidelijk voor meer betalingen en blijkt daarmee effectiever in het bevorderen van betaalgedrag.

Impact: effectievere en efficiëntere belastingheffting

Met het aanpassen van de brief hebben we het aantal betaalverzuimen teruggedrongen, het aantal betalingen nam met bijna 11% toe. Ook hopen we dat we door tijdig een brief te sturen hebben voorkomen dat schulden hoger zijn opgelopen. De interventie is nog niet opgeschaald, maar de resultaten nemen we wel mee in het ontwikkelen van nieuwe betaalbrieven en willen we nog op grotere schaal testen. Een toename van 11% in betalingen op grotere schaal betekent een effectievere en efficiëntere belastingheffing.